به نقل از «ایرنا»

هوبره مرغ بمب‌افکن کویر، پرنده‌ای در خطر انقراض 

تاریخ انتشار: ۲۴ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۲۹۵۹۱۷

ایران به علت اقلیم متنوعی که دارد همواره محل زیست انواع گونه های جانوری از جمله پرندگان بوده است، بر این اساس در دشت‌ها،  نواحی بیابانی مرکز تا شرق کشور که پوشش گیاهی پراکنده دارد، پرنده ای خجالتی، حساس و متعهد به زندگی زناشویی زندگی می کند که به مرغ بمب افکن کویر نیز معروف است، این پرنده هوبره نام دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

این پرنده در طبقات فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) در رده حساس و آسیب‌پذیر است و در ضمیمه کنوانسیون جهانی گونه‌های در خطر انقراض قرار دارد و بر این اساس تجارت این پرنده به هرشکلی غیرقانونی است.

هوبره به دلیل همه‌چیزخوار بودن و استفاده از گیاهان و جانوران گوناگون، از قبیل خزندگان حتی مارمولک‌ها و بی‌مهرگان مانند سوسک، مورچه، ملخ، حلزون، کرم و عقرب برای تغذیه خود، کمک فراوانی به کشاورزان منطقه می‌کند و باعث از بین بردن آفات کشاورزی به‌صورت طبیعی می‌شود.  

این پرنده ترجیح می دهد که روی زمین راه برود یا بدود و اگر لازم شد پرواز می کند آن‌هم به سنگینی؛ بر این اساس عمدتا بر روی زمین لانه می سازد و از مصالحی استفاده می کند که رنگ آن به رنگ خاک مناطق بیابانی بسیار شبیه است، همچنین رنگ تخم این پرنده بسیار به رنگ همین خاک است از این رو تشخیص لانه و تخم آن بسیار دشوار است.

هوبره پرنده‌ای تک همسر و بسیار متعهد به زندگی زناشویی است، در فصل جفت گیری نرها مبارزاتی را به منظور انجام خواستگاری و جلب توجه جنس ماده انجام می دهند و نمایش هایی از پرهای خود به راه می اندازند که به رقص جفت گیری معروف است که این حرکات گاهی تا ۳۱ نمایش دویدن در یک دوره که حدود ۷۰ دقیقه به طول می انجامد، صورت می گیرد.

اما عواملی مانند خشکسالی، تخریب زیستگاه ها و قاچاق بی رویه نسل این گونه پرنده ارزشمند را با خطر انقراض مواجه کرده، این حیوان به صورت تکامل یافته با دشمنان طبیعی خود یعنی شاهین مبارزه می کند به این صورت که وقتی شاهینی در صدد شکار حیوان بر آید ماده چسبانکی که از مدفوع هوبره در بخش رکتومی باقیمانده را شلیک می کند که در این حالت دیگر پرنده شکاری قادر به تعقیب هوبره نیست و حیوان فرصت گریز پیدا می کند اما چند سالی است که شیوخ کشورهای عربی که علاقه زیادی به شکار هوبره دارند پرندگان شکاری خود را آموزش می دهند تا با مانوری از کنار آن شلیک عبور کنند که این خود موجب به خطر افتادن حیات پرنده شده است.

هوبره از تیره درناسانان،  نیمه مهاجر و خجالتی است، تعدادی از آنها آبان ماه از روسیه و کشورهای شمالی به ایران و جنوب دشت داراب در استان فارس مهاجرت می کنند،  کارشناسان معتقدند هوبره نسبت به ناامنی بسیار حساس است و اگر یک سال وارد منطقه ای شود و احساس ناامنی کند، از آنجا رفته و دیگر بر نمی گردد.

این پرنده زمانی در مناطق کویری و استپی جنوب آسیا بسیار فراوان بود اما اعراب خاورمیانه با استفاده از بازهای شکاری، به ویژه بالابان و شاهین معمولی، تفنگ و تله‌ گذاری این پرنده را تا آستانه انقراض کامل پیش بردند تا اینکه در دهه ۱۹۷۰ تلاش‌ های حفاظتی و ممنوعیت شکار در برخی نقاط توانست آن را از خطر انقراض نجات دهد.  

از بین رفتن گیاهان یکی دیگر از عوامل تهدید این پرنده ارزشمند است، زیرا هوبره آب نمی نوشد و آب مورد نیاز بدن خود را از گیاهان و غذاهایی مانند انواع حشرات، بذر گیاهان و توت هایی که می خورد، تامین می کند، همچنین در زمان ساخت آشیانه و زاد و ولد نسبت به مزاحمت های انسانی بسیار حساس است، بنابراین توسعه کشاورزی و جاده سازی ها و حتی ساخت دکل های برق در بیابان هم تهدیدی برای این پرنده است.

محمدعلی یکتانیک کارشناس حیات وحش و عضو کمپین پرواز روز دوشنبه در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: هوبره در مناطق خشک و نیمه خشک ایران زندگی می کند و بسیار مورد توجه قوش بازهای عرب است،  اعراب از قدیم با شاهین ها هوبره ها را شکار می کردند،  این فرایند که با عنوان قوش بازی و بازداری معرفی می شود تاکنون منجر به نابودی جمعیت بی شماری از انواع شاهین ها و هوبره ها شده و این پرندگان را در زمره پرندگان در معرض خطر انقراض جهان قرار داده است.

وی با اشاره به یک ویژگی خاص هوبره افزود: چون هوبره مشابه دشمان طبیعی خود یعنی پرندگان شکاری، پرواز سریع و پر مانوری ندارد، از این رو یک توانایی منحصر به فرد برای دفاع از خود به دست آورده و آن اینکه در ناحیه رکتوم (انتهای روده) محفظه ای دارد که در آنجا بخشی از مدفوع حیوان تبدیل به مایع چسبناکی می شود و وقتی شکارچی نزدیکش می شود، آن را بر روی شکارچی اسپری می کند و دشمن دیگر نمی تواند به تعقیب ادامه دهد از این رو هوبره به نام مرغ بمب انداز نیز شناخته می شود.

کارشناس حیات وحش ادامه داد: این باعث شد قوش بازهای عرب از شکار هوبره به وسیله شاهین هایی که فقط به همین منظور از طبیعت صید و قاچاق و تعلیم داده می شوند لذت ببرند و صحنه تعقیب و گریز شاهین و هوبره و سپس خوردن گوشت هوبره شکار شده برایشان جذاب باشد.

به گفته وی اندازه جثه و توانایی شاهین در اینکه به چه نحو به هوبره نزدیک شود که با یک مانور به موقع بتواند از گزند این اسپری یا همان شلیک هوبره در امان بماند و به تعقیب خود ادامه دهد در قیمت شاهین اثر دارد، البته پس از یکبار اسپری مایع چسبناک، هوبره دیگر نمی تواند این کار را بلافاصله انجام دهد تا مدت زمانی باید بگذرد.

یکتانیک با بیان اینکه نظارت و حفاظت ناکافی از زیستگاه ها همزمان با پرواز زیبا و ویژگی های خاص هوبره باعث شد تا قاچاق این پرنده به کشورهای عربی همواره رونق داشته باشد، اظهار داشت: این مسائل باعث شده تا صید و زنده گیری این پرنده به شدت به جمعیت آن آسیب وارد کند و طی سالهای اخیر محموله های قاچاق بزرگ و متعددی از این پرنده همراه با شاهین ها در حین انتقال به کشورهای حوزه خلیج فارس کشف شده باشند.

وی گفت: مطالعات درباره قاچاق گونه های حیات وحش نشان می دهد تا ۵۰ درصد جمعیت جانوران وحشی در پروسه صید و در حین جابجایی از بین می روند و از ۵۰ درصد باقیمانده که به مقصد می رسند، ۵۰ درصد آن در ۶ ماه اول اسارت از بین می روند،  بنابراین درصد زیادی از هوبره هایی که قاچاق می شوند نیز تا به مقصد نهایی برسند از بین می روند و آن بقیه باقیمانده که به دست مشتری می رسد نیز عملا از بین رفته محسوب می شوند، چون بعضا دیگر حق تولید مثل ندارند و از چرخه طبیعت نیز جدا شده اند.

این کارشناس حیات وحش درباره زیستگاه هوبره در کشور افزود: زیستگاه هوبره در کشور ما پراکندگی وسیعی دارد از جنوب تهران تا سواحل جنوبی کشور را شامل می شود، یعنی هرجایی که منطقه خشک و نیمه خشک دشتی وجود دارد هوبره نیز وجود دارد گاهی هم در جلگه های شمال کشور در فصل مهاجرت (اوایل نیمه دوم سال) این پرنده البته در تعداد انگشت شمار دیده می شود.

وی گفت: فقط در مناطق کوهستانی هوبره نداریم چون کاملا پرنده ای دشتی زی است و در مناطق مرتفع و تپه ماهورها زندگی نمی کند.

یکتانیک با بیان اینکه از هوبره جمعیت مهاجر، نیمه مهاجر و بومی داریم افزود: مهاجرها که مهاجرت سالیانه دارند مثلا پاییز وارد کشور می شوند و بهار خارج می شوند،  دشت جازموریان یکی از این زیستگاه های مهاجرت هوبره در کشور است، جمعیت نیمه مهاجر مثلا از استانی به استان دیگر مهاجرت یا گدار (مهاجرت های کوتاه) می کنند و یک بخشی هم هوبره های بومی هستند مثلا منطقه ای مانند خواف در خراسان جنوبی که یکی از زیستگاه های دائمی و شناخته شده هوبره است در محدوده مرز ایران و افغانستان که می شود آنجا را پایتخت هوبره ایران نامید.

وی اظهارداشت: بر همین اساس نمی توان جمعیت دقیقی از هوبره ها را اعلام کرد چون بسیار پراکنده هستند اما تنها چیزی که محرز است و شاهد آن هستیم این است که در خیلی از مناطقی که هوبره وجود داشته یا در نتیجه صید و شمار کامل از بین رفته، یا جمعیت آن کاهش چشمگیر یافته است.

کارشناس حیات وحش با بیان این که هوبره زادآوری بالایی ندارد و سالانه یک تا دو تخم می گذارد و بسیار هم نسبت به تغییرات اقلیم آسیب پذیر هستند، گفت: به عنوان مثال، بارش برف در بیابان ها و یا افت ناگهانی دما موجب تلف شدن تعداد زیادی از هوبره ها می شود، در مناطق بیابانی که زمستان های یخبندان و خیلی سرد ندارند، اگر برف ببارد یا افت دما رخ دهد موجب از بین رفتن یکباره هوبره می شود طوری که چند سال خود شاهد چنین حادثه هولناکی برای جمعیت قابل توجهی از هوبره ها در بیابان های نایبندان طبس بودم.

یکتانیک افزود: یک شب در طبس صرفا چند سانتیمتر برف بارید و هوا ناگهانی سرد شد که صبح همان روز تعداد زیادی هوبره تلف شدند، چون در سیکل طبیعی آنها با چنین تغییرات ناگهانی آب و هوایی سازگاری ندارند.

وی تاکید کرد: آخرین فرصت ها برای پاسداشت طبیعت اکنون در دستان ما است و اگر این آخرین فرصت ها با اهمال و بی تفاوتی از دست بروند هیچ ثروت، امکان و حتی دانشی دیگر هرگز نخواهند توانست طبیعت به زوال رفته را از نو خلق و احیا کنند،  شوربختانه وضعیت حفاظت از طبیعت و حیات وحش در کشور ما در حال حاضر امیدبخش نیست.

برچسب‌ها سازمان حفاظت محیط زیست قاچاق حیات وحش انقراض پرنده شکاری

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سازمان حفاظت محیط زیست قاچاق حیات وحش انقراض پرنده شکاری سازمان حفاظت محیط زیست قاچاق حیات وحش انقراض پرنده شکاری اخبار کنکور کارشناس حیات وحش هوبره ها خطر انقراض زیستگاه ها شاهین ها پرنده ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۲۹۵۹۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

(تصاویر) مقایسه بمب افکن چینی Xi’an H-۲۰ و B-۲۱ آمریکایی؛ کدام بهتر است؟

با داغ شدن رقابت بزرگ قدرت، ایالات متحده و چین در حال توسعه نسل بعدی بمب افکن‌های استراتژیک پنهانکار خود هستند. B-۲۱ Raider آمریکایی در حال توسعه با بودجه‌ای قابل توجه است و اکنون وارد مرحله تولید با نرخ پایین شده است. در عین حال، شایعاتی در مورد بمب افکن جدید چین با نام Xi’an H-۲۰ وجود دارد که ظاهراً به زودی رونمایی خواهد شد. با این بمب افکن جدید، چینی‌ها امیدوارند سلطه ایالات متحده در عرصه بمب افکن‌های پنهانکار را به چالش بکشند. اما کدام بهتر است؟ B-۲۱ یا H-۲۰؟

به گزارش روزیاتو، جنگ سرد در سال ۱۹۹۰ به پایان رسید و ایالات متحده به عنوان تنها ابرقدرت در جهان باقی ماند. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بسیاری از برنامه‌های نظامی پرهزینه از نظر ابعاد کاهش یافته یا لغو شدند. در حالی که روسیه تنها سایه‌ای از آنچه اتحاد جماهیر شوروی بود به نظر می‌رسد، چین به سرعت در حال توسعه نظامی و تکنولوژیکی بوده است.

بار دیگر، جهان وارد عصر رقابت قدرت‌های بزرگ شده است و ایالات متحده دیگر نمی‌تواند مطمئن باشد که در آینده نیز مانند گذشته از سلطه خود برخوردار خواهد بود.

B-۲۱ Raider آمریکایی

به نظر می‌رسد B-۲۱ Raider آمریکایی در توسعه خود از Xi’an H-۲۰ جلوتر است. B-۲۱ Raider اولین بار در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۳ به پرواز درآمد و اکنون در مرحله تولید اولیه با نرخ پایین قرار دارد. نیروی هوایی ایالات متحده انتظار دارد که این بمب افکن پنهانکار تا سال ۲۰۲۷ – فقط حدود ۳ سال آینده – وارد خدمت رسمی و گسترده شود. به گفته نیروی هوایی ایالات متحده، B-۲۱ Raider یک بمب افکن تهاجمی پنهانکار با قابلیت نفوذ دوگانه خواهد بود که قادر به حمل مهمات متعارف و هسته‌ای خواهد بود. B-۲۱ ستون فقرات نیرو‌های بمب افکن آینده نیروی هوایی را تشکیل خواهد داد که شامل B-۲۱‌ها و B-۵۲‌ها می‌شود.

یکی از نکات قابل توجه این است که B-۲۱ Raider اولین بمب افکن پنهانکار آمریکایی نیست. آمریکا سال هاست که بمب افکن‌های پنهانکار دیگری از جمله B-۲ Spirit و F-۱۱۷ Nighthawk می‌سازد. این بدان معناست که صنعت تولید بمب افکن پنهانکار ایالات متحده تجربه بالایی داشته و می‌تواند بر اساس مهارت‌ها و پایگاه دانش خود، نمونه‌های بهتری نیز بسازد.

Xi’an H-۲۰ چینی

بمب افکن Xi’an H-۲۰ اولین بمب افکن پنهانکار در نوع خود در چین است. چین برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که این بمب افکن را توسعه می‌دهد و از آن زمان تاکنون، این پروژه کاملاً سری پیش رفته است. نیوزویک به نقل از یک مقام چینی در مارس ۲۰۲۴ گفت که این بمب افکن “به زودی” رونمایی خواهد شد. این مقام همچنین اظهار داشت که دیگر چالش بزرگی برای توسعه بمب افکن چینی باقی نمانده است.

در حال حاضر، تنها بمب افکن استراتژیک در خدمت چین، جت بمب افکن دو موتوره Xi’an H-۶ است. این بمب افکن یک نسخه کپی ساخته شده با مجوز از روی توپولف Tu-۱۶ ساخت شوروی است که اولین پرواز خود را در سال ۱۹۵۲ انجام داده و اولین بار در سال ۱۹۵۸ به چین تحویل داده شد. اعتقاد بر این است که چین حدود ۲۳۱ فروند از این هواپیما‌ها را در خدمت دارد، هواپیما‌هایی که به شدت بازطراحی و مدرن شده اند. صرف نظر از قابلیت‌های واقعی H-۲۰ جدید، این هواپیما احتمالاً یک جهش قابل توجه نسبت به H-۶ قدیمی خواهد بود.

مقامات آمریکایی نگران نیستند

ما اکنون به این تغییرات نیاز داریم. ما برای بهینه سازی مجدد نیرو‌های خود برای مقابله با چالش‌های استراتژیک در زمان رقابت قدرت‌های بزرگ وقت نداریم. ~ فرانک کندال، وزیر نیروی هوایی

بدون دسترسی به اطلاعات طبقه بندی شده، ارائه بینش زیادی در مورد اینکه کدام بهتر یا توانمندتر است غیرممکن است. بسیاری از آنچه در مورد H-۲۰ نوشته شده است حدس و گمان است. با این حال می‌توان به مواردی اشاره کرد.

مقامات ایالات متحده نسبت به بمب افکن چینی H-۲۰ چندان نگران به نظر نمی‌رسند. یکی از مقامات اطلاعاتی وزارت دفاع که به شرط ناشناس ماندن با خبرنگاران صحبت می‌کرد، به گزارش Defence One گفته است: «موضوع H-۲۰ این است که وقتی واقعاً به طراحی این سیستم نگاه می‌کنید، احتمالاً به خوبی پلتفرم‌ها [با پنهانکاری بیشتر]، به‌ویژه پلتفرم‌های پیشرفته‌تری که در حال توسعه دادنشان هستیم، نیست. آن‌ها با چالش‌های طراحی مهندسی زیادی مواجه شده‌اند، از این نظر که چگونه می‌توانید عملکرد سیستم را به روشی مشابه با B-۲ یا B-۲۱ انجام دهید.»

این مقام آمریکایی همچنین در مورد ادعای چینی‌ها مبنی بر اینکه بمب افکن آن‌ها به زودی وارد بازار می‌شود، تردید داشته و گفته است که احتمالاً این موضوع سال‌ها طول خواهد کشید. این مقام مسئول تصریح کرده که حتی اگر این بمب افکن رونمایی شود، به این معنا نیست که «نوع قابلیتی که آن‌ها نیاز دارند یا مقداری که نیاز دارند» را داشته باشد.

با این حال، باید توجه داشت که چین در حال توسعه سریع در زمینه نظامی بوده و به سرعت در حال مدرن شدن است. همچنین، “به خوبی نسخه آمریکایی نبودن” به این معنی نیست که بمب افکن چینی مرگبار یا یک تهدید مهم نیست. هر روزه تعداد بیشتری از سیستم‌های قدیمی ساخت شوروی و تحت لیسانس شوروی، با سیستم‌های بومی جایگزین می‌شوند. حتی اگر این سیستم‌ها مطابق با توانایی‌های همتایان غربی خود نباشند، شکاف بین این دو احتمالاً با گذشت زمان کم خواهد شد.

روسیه نیز در حال توسعه بمب افکن پنهانکار خود است – توپولف PAK DA، اما چین بیش از پیش از اتکا به روسیه و تکنولوژی این کشور مستقل می‌شود. چین اکنون از نظر فناوری از روسیه پیشی گرفته است.